Achter elke steen ligt een verhaal. Soms eeuwenoud. Zo lang rusten veel van de roemruchte helden uit de Verhalenroute Algemene Begraafplaats Den Helder hier al. Het maakt de verhalen van mensen als Martie Klaes, Diewer Pieters, Dorus Rijkers, Coen Bot, A.G.A. Verstegen, Gobius en zijn manschappen, de slachtoffers van bombardementen in WO II, Cornelis Dito, Egbert Loesberg, Kersje Visser, Tabbie en anderen, niet minder levendig. Vanaf vandaag kan iedereen met oortjes in of de mobiel in de hand 40 verhalen beluisteren of bekijken. Wethouder Petra Bais, voorzitter van de Stichting Historische Grafmonumenten Nico Bais, historische verhalenvertellers Jack Ambriola en Maarten Noot, cultuurhistoricus Anita van Breugel en Dorus Rijkers ‘in hoogst eigen persoon’ luidden in de aula aan de Kerkhoflaan 4 de scheepsbel. Daarmee verklaarden zij de Verhalenroute voor geopend.
Zo werkt het
De meeste podcast- en videoverhalen variëren in lengte van 2 tot ongeveer 5 minuten. Enkele zijn wat langer. Alle zijn bedoeld om meer te weten te komen over de roemruchte helden en hun betekenis voor de stad. Dat kan door een QR-code te scannen op bordjes bij de graven. Die gaat rechtstreeks naar het verhaal op www.verhalenbegraafplaatsdenhelder.nl. Per verhaal is een video, een podcast en de mogelijkheid om meer over de persoon te lezen. Die verhalen zijn in de originele vorm en opmaak opgenomen uit de boeken van Jan T. Bremer en Jack Ambriola. Dat zijn belangrijke bronnen van deze Verhalenroute. Er is ook een playlist op Spotify: Verhalen Algemene begraafplaatsplaats Den Helder. Op de interactieve kaart op de website staat welke verhalen er zijn en waar de graven of graftekens zich bevinden. Door die op de mobiel te openen in Google Maps, komt er een route die niet exact, maar wel zo goed mogelijk naar het verhaal leidt. Dat is te herkennen aan een QR-code bij het graf. Een goede eerste indruk van de Verhalenroute geeft ook de trailer.
Op eigen wijze kijken, luisteren, lezen
De multimediale aanpak geeft bezoekers de kans om op hun eigen manier de verhalen van de gepassioneerde verhalenvertellers Jack Ambriola en Maarten Noot te horen. Sommige van de personen zijn naamgevers van Helderse straatnamen. Denk aan Dorus Rijkers, Cornelis Dito, Kersje Visser. De historische verhalen zijn ondergebracht in de thema’s Zeeredders & walvisvaarders, Grote monumenten, Oude stenen en de Joodse begraafplaats. Jack Ambriola heeft een speciale belangstelling voor de Joodse begraafplaats en schreef daar een boek over. Maarten Noot heeft een grote interesse in het verleden van de stad en ploos het archief van de Helderse Historische Vereniging uit.
Bonusthema In een Bonusthema zitten verhalen waarmee je een vrij volledig beeld krijgt van de begraafcultuur in Den Helder. Die is bijzonder in Nederland; het is uniek dat er nog zoveel 17e, 18e, 19e en (meest vooroorlogse) 20ste eeuwse graftekens aanwezig zijn op deze begraafplaats. Daarover vertelt cultuurhistoricus Anita van Breugel in de Gedenktuin en ze vertelt over het Springerplantsoen. Daarin ligt ook het monument voor de bombardementsslachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog, waar Maarten Noot over verhaalt. Restaurateur Sander van Rouwendaal geeft een inkijkje in wat erbij kwam kijken om bijzondere en oude graftekens op vooral de historische velden te restaureren. Tot slot is er een luisterverhaal over de begraafplaats van Toen naar nu.
Nauwe samenwerking
De Stichting Historische Grafmonumenten en de Gemeente Den Helder hebben deze verhalenroute mogelijk gemaakt. Financieel was dit haalbaar door de bijdrage uit het wijkconvenant Samenwerken in de wijk. Met de vrijwillige inzet van Jack Ambriola, Maarten Noot en Anita van Breugel konden de verhalen tot leven worden gebracht.
Wethouder Petra Bais vindt het een prachtig initiatief. Het is heel waardevol dat de verhalen uit het verleden bewaard blijven. Bovendien slagen de vertellers er door hun bevlogenheid in ze heel dichtbij te brengen; de verhalen gaan echt voor je leven.
Nico Bais is trots op dit ‘sluitstuk’ van een periode waarin ook tal van graftekens zijn geïnventariseerd en gerestaureerd. “We hebben nu een van de mooiste, goed onderhouden begraafplaatsen in Nederland. We hopen dat veel mensen dat gaan inzien als ze naar deze verhalen gaan luisteren en de video’s bekijken.”
